KANCELARIA ADWOKACKA
ADW. MICHAŁ RADZIEJEWSKI
Al. Jerozolimskie 117/U1
02-017 Warszawa
513 - 264 -261
adwokat@adwokatmr.pl
KANCELARIA ADWOKACKA
ADW. MICHAŁ RADZIEJEWSKI
Al. Jerozolimskie 117/U1
02-017 Warszawa
adwokat@adwokatmr.pl
Copyright 2024 ®
Kancelaria Adwokacka
adw. Michał Radziejewski
Osoby zainteresowane osobistą wizytą w Kancelarii proszone są o wcześniejszy kontakt celem umówienia terminu wizyty. Kancelaria nie udziela darmowych porad prawnych.
Godziny otwarcia:
Poniedziałek- Piątek
10:00 - 17:00
Sobota
na życzenie klienta
W toku postępowania o zniesienie współwłasności współwłaściciele mają możliwość zgłaszania różnorodnych roszczeń związanych z ich udziałami w nieruchomości.
Roszczenia te obejmują zarówno zwrot wydatków i nakładów poczynionych na wspólną nieruchomość, jak i wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości ponad udział przysługujący poszczególnym współwłaścicielom.
Należy jednak pamiętać, że roszczenia te wygasają w momencie zniesienia współwłasności.
Podstawy prawne roszczeń współwłaścicieli
Kodeks cywilny reguluje zarówno samą instytucję współwłasności, jak i kwestie związane z rozliczeniami między współwłaścicielami. Kluczowe znaczenie mają przepisy:
Art. 207 k.c.
„Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości ich udziałów. W tym samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną”.
Art. 618 § 1 k.p.c.
„W postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy wspólnej, pobranych pożytków, nakładów na rzecz wspólną oraz innych roszczeń wynikających ze współwłasności”.
Rodzaje roszczeń w toku postępowania o zniesienie współwłasności
1. Roszczenia o zwrot nakładów na nieruchomość wspólną
Współwłaściciel, który poniósł nakłady na nieruchomość wspólną (np. remont budynku, ulepszenia, budowa ogrodzenia), może żądać ich zwrotu od pozostałych współwłaścicieli. Nakłady te dzielą się na:
Nakłady konieczne – związane z utrzymaniem nieruchomości w należytym stanie, np. naprawa dachu.
Nakłady użyteczne – podnoszące wartość nieruchomości, np. wybudowanie garażu.
Warto podkreślić, że współwłaściciel powinien wykazać zarówno fakt poniesienia nakładów, jak i ich wysokość. Orzecznictwo wskazuje, że przy rozliczeniu nakładów sąd bierze pod uwagę ich celowość oraz zgodność z interesami wszystkich współwłaścicieli (wyrok SN z dnia 14 czerwca 1972 r., sygn. akt III CRN 91/72).
2. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy wspólnej ponad udział
Zgodnie z art. 206 k.c., każdy współwłaściciel ma prawo do współposiadania rzeczy wspólnej w zakresie odpowiadającym jego udziałowi. W przypadku, gdy jeden ze współwłaścicieli korzysta z nieruchomości ponad swój udział (np. zajmuje cały dom), pozostali współwłaściciele mogą żądać wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości.
W orzecznictwie podkreślono, że wynagrodzenie to nie jest związane z czynszem najmu, ale stanowi swoiste odszkodowanie za naruszenie prawa współposiadania (postanowienie SN z dnia 13 maja 2005 r., sygn. akt III CK 556/04).
3. Rozliczenie pobranych pożytków i innych przychodów z nieruchomości
Współwłaściciele mają prawo do pożytków z nieruchomości, takich jak czynsz z wynajmu, w proporcji do ich udziałów. Jeśli jeden ze współwłaścicieli zatrzymał całość pożytków dla siebie, pozostali mogą żądać ich zwrotu.
W wyroku SN z dnia 7 lutego 2003 r. (sygn. akt IV CKN 1721/00) wskazano, że współwłaściciel, który zatrzymał całość przychodów z nieruchomości, ma obowiązek rozliczenia ich w toku postępowania o zniesienie współwłasności.
Wygasanie roszczeń po zniesieniu współwłasności
Zgodnie z art. 618 § 2 k.p.c., roszczenia współwłaścicieli wynikające ze współwłasności powinny zostać zgłoszone przed zakończeniem postępowania o zniesienie współwłasności.
Po prawomocnym zniesieniu współwłasności roszczenia te wygasają i nie mogą być dochodzone w odrębnym postępowaniu.
W wyroku SN z dnia 22 kwietnia 1997 r. (sygn. akt I CKN 76/97) podkreślono, że zniesienie współwłasności wyczerpuje roszczenia wynikające z dotychczasowych stosunków między współwłaścicielami. Ma to na celu zapewnienie kompleksowego rozwiązania sporów i uniknięcie wielokrotnego postępowania dotyczącego tej samej nieruchomości.
Praktyczne problemy związane z roszczeniami
Utrudnienia w udowodnieniu nakładów
Współwłaściciele często nie dokumentują ponoszonych nakładów, co utrudnia ich późniejsze rozliczenie. Warto gromadzić rachunki, faktury oraz inne dowody potwierdzające wydatki.
Brak zgody co do wartości nieruchomości i nakładów
W takich przypadkach konieczne może być powołanie biegłego sądowego, co zwiększa koszty postępowania.
Konflikty o korzystanie z nieruchomości
Wynagrodzenie za korzystanie ponad udział bywa przedmiotem szczególnie zażartych sporów, gdy współwłaściciele zamieszkują nieruchomość wspólnie.
Podsumowanie
Roszczenia zgłaszane w toku postępowania o zniesienie współwłasności pozwalają na kompleksowe rozliczenie stosunków między współwłaścicielami. Dotyczą one zwrotu nakładów, wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości ponad udział oraz rozliczenia pożytków. Kluczowe znaczenie ma zgłoszenie tych roszczeń w odpowiednim czasie, ponieważ wygasają one po prawomocnym zniesieniu współwłasności. Dzięki temu przepisy zapewniają jednolite i ostateczne uregulowanie sytuacji prawnej związanej z nieruchomością, co pozwala na uniknięcie dalszych konfliktów.